2.8. Uaktualniona definicja muzeum

Przedstawione zmiany idei muzeum i zmiany technologii przekształcają sposób istnienia i definicję muzeum. Przekształcają ją w rytmie przyzwyczajeń i oczekiwań publiczności. Charakter tej przemiany został ujęty przez Baudrillarda, który we współczesnej kulturze przewidywał dominację symulakrów, czyli zalew świata przez kopie bez oryginałów⁸⁰. Owa „disneylandyzacja” rzeczywistości stała się jednym z wymuszanych przez publiczność i sponsorów kierunków przemian w nowych muzeach. Lecz co dzieje się ze „starymi” muzeami – instytucjami, które w ciągu wielu dziesięcioleci wyznaczały własne standardy skupione na istniejących celach i dziełach (muzealiach)? Jak dostosowują się do nowej publiczności i jej oczekiwań? Artyści i krytycy próbują wyznaczać im nowe funkcje: tworzenia mitów⁸¹, obiektów działań artystycznych, inspiracji nowej sztuki albo wręcz przeciwnie – instytucji komercyjnych rządzonych zasadami rynku⁸². Mimo tej samej nazwy – „muzeum” – różnice są ogromne. Trudno uznać nawet, że ostatnią wspólną cechą wielu różnych muzeów jest ich trwanie jako instytucji, ponieważ muzea wirtualne ze swymi „abstrakcyjnymi zasobami” potrafią znikać z sieci z dnia na dzień.

Jaka jest więc definicja współczesnego muzeum? Być może trawestując definicję Rivière’a, z pewnym wahaniem i niedowierzaniem trzeba powiedzieć: „Muzeum współczesne bywa stale jeszcze instytucją trwałą, musi przynosić dochody, aby przetrwać, służy społeczeństwom i ich polityce określania tożsamości i wartości, jest dostępne publicznie także przez Internet, prowadzi badania nad świadectwami działalności człowieka i jego otoczeniem, gromadzi zbiory i symulakra, konserwuje i zabezpiecza zbiory lub nośniki, na których są one zapisane, udostępnia je i prezentuje, tworzy nowe rzeczywistości oraz wartości edukacyjne i fikcyjne, służy rozrywce”.



-------------------------------------------------
⁸⁰ A. d’Alleva, Metody i teorie historii sztuki, tłum. E. I J. Jedlińscy, Kraków 2008, s.181.
⁸¹ Por. E. Bendyk, Laboratorium społecznej komunikacji, w: Muzeum jako świetlany przedmiot pożądania, J. Lubiak (red.), Muzeum Sztuki w Łodzi, Łódź 2007, s. 43-50.
⁸² Na zjawisko to zwraca uwagę: F. Benhamou, L’economie de la culture.