Polski
Umocowanie działań w dziedzinie kultury na poziomie UE dał Traktat z Maastricht (Traktatu o Unii Europejskiej), w którym to po raz pierwszy znalazł się osobny artykuł dedykowany współpracy kulturalnej. Mający na celu „zachęcanie”, „wspieranie” działań państw członkowskich, w tym samym czasie szanując ich kompetencje dawał też możliwość „uzupełniania” ich przez UE. Wyłączając jednak jakąkolwiek regulację lub harmonizację.
Uzgodnienia te pozostaną w mocy także po wejściu Traktatu z Lizbony.
Na mocy Traktatu z Maastricht wszystkie decyzje w dziedzinie kultury przyjmowane były na podstwie procedury współdecydowania, przy czym państwa członkowskie zgromadzone w Radzie musiały działać jednogłośnie.
W tej kwestii traktat lizboński wprowadza ważną zmianę: głosowanie w Radzie odbywać się teraz będzie na podstawie większości kawlifikowanej.
Łatwo sobie wyobrazić jakie konsekwencje miało często zasada jednomyślności... 27 państw członkowskich, to 27 różnych polityk kulturalnych, priorytetów w odniesieniu do omawianych dokumentów – w zależności od historii, wielkości państwa, jego sytuacji ekonomicznej, struktury sektora kultury. Negocjacje w związku z tym potrafiły trwać w nieskończoność.
Można zakładać, iż zapisy traktatu lizbońskiego przyspieszą proces podejmowania decyzji, z drugiej jednak oznacza, iż pojedyńcze, narodowe veto nie będzie w stanie zablokować przyjęcia decyzji. Do tej pory każde, nawet najmniejsze państwo miało możliwość nie zgodzić się na przyjęcie decyzji niekorzystnej ze swojego punktu widzenia, z punktu widzenia swojego sektora kultury.
Po raz pierwszy, oprócz osobnego artykułu poświęconego kulturze (teraz art. 167), odniesienie do kultury znalazło się już w traktatowej preambule, która mówi, iż „inspiracja wynikająca z kulturowego, religijnego i humanistycznego dziedzictwa europejskiego, z której rozwinęły się uniwersalne wartości nienaruszalnych i nierozerwalnych praw jednostki: wolności, demokracji, równości oraz praworządności”.
Ponadto, już trzeci artykuł Traktatu mówi o tym, iż UE powinna szanować swoją różnrodność kulturową i językową oraz powinna zapewnić, iż europejskie dziedzictwo kulturowe jest odpowiednio zabezpieczone, a jego rola uwypuklona.
W sekcji „Kategorie oraz obszary konpetencji UE”, artykuł 6 wymienia różne obszary, w których UE może wspierać, koordynować lub zastępować państwa działania państw członkowskich. Kultura jest jednym z nich.
W artykule odnoszącym się do składu Komitetu Społeczno-Ekonomicznego (art. 300, par. 2) po raz pierwszy zapisano, iż w powinni w nim zasiadać przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego z obszaru kultury.
Zobacz hasło w Słowniku zarządzania kulturą
Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską a kultura
Prawo kultury i sztuki : Prawo kultury w kontekście europejskimAutor : Agata Etmanowicz
Dodaj komentarz: